Introductie
Een huis aan de Costa Blanca – het klinkt als een droom: zon, zee, vrijheid. En voor velen wordt die droom ook werkelijkheid. Maar wat als je woning op een dag onbewoonbaar is gemaakt… door vreemden die er zonder toestemming zijn ingetrokken? Dit is geen fictie, maar realiteit voor sommige huiseigenaren in Spanje. Het fenomeen dat daarachter schuilt heet ‘okupas’, en het is belangrijk dat potentiële kopers en tweede huiseigenaren weten wat dit inhoudt.
In de afgelopen jaren hebben Spaanse media en expatgroepen regelmatig bericht over gevallen waarin woningen – vaak tweede huizen – bezet worden door mensen die er geen enkel recht op hebben. De impact? Financiële schade, juridische strijd en langdurige frustratie. De Costa Blanca, geliefd bij buitenlanders, is helaas ook een risicogebied, mede door het grote aantal (deels) leegstaande vakantiewoningen.
Toch is het niet nodig om je droom op te geven. Met de juiste kennis, juridische voorbereiding en preventieve maatregelen kun je het risico sterk beperken. In deze blogpost leggen we je alles uit over de wereld van de ‘okupas’: van hoe ze te werk gaan en wat de wet zegt, tot praktische tips om je woning te beschermen. Je leert ook hoe je moet handelen als je tóch te maken krijgt met bezetters.
Wat kun je verwachten?
- Een duidelijke uitleg van wat ‘okupas’ zijn – en wat niet.
- Inzicht in de Spaanse wetgeving rond woningbezetting.
- Waarom de Costa Blanca een risicogebied is.
- Wat je rechten zijn als eigenaar.
- Concrete preventietips, juridisch én praktisch.
- Wat je kunt doen als je huis al bezet is.
Deze blog is geschreven voor Nederlanders en Belgen die zich willen vestigen of investeren in de Costa Blanca – met een nuchtere, betrouwbare blik, zonder sensatie. Want voorbereid zijn, is véél beter dan bang zijn.
Wat zijn Okupas?
De term “okupa” is afgeleid van het Spaanse werkwoord ocupar, wat ‘bezitten’ of ‘innemen’ betekent. In de praktijk verwijst het naar personen die zonder toestemming van de eigenaar een woning bezetten. In Nederland zouden we hen simpelweg ‘krakers’ noemen, maar in Spanje heeft het fenomeen bredere juridische, sociale en politieke implicaties.
Herkomst van de term
Het begrip okupa ontstond in de jaren ’80 en ’90 uit de kraakbewegingen in grote steden als Barcelona en Madrid. Deze bewegingen waren vaak ideologisch gemotiveerd: men bezette leegstaande gebouwen uit protest tegen woningtekorten of vastgoedbeleid. Ze hadden een uitgesproken activistische inslag en opereerden soms als collectieven met culturele of sociale doelen.
Maar in de loop der jaren heeft de term zich verbreed en is het onderscheid vervaagd tussen ideologische bezetters en criminele krakers die simpelweg profiteren van juridische mazen in de wet. Die laatste categorie vormt het grootste risico voor huiseigenaren – en juist daar ligt de zorg voor eigenaren van een tweede woning aan de Costa Blanca.
Verschillende typen okupas
Het is belangrijk onderscheid te maken tussen:
- Activistische okupas
Deze groep bezet gebouwen als protest tegen leegstand of sociale ongelijkheid. Ze richten vaak gemeenschapsprojecten op en staan in sommige wijken zelfs bekend om het onderhouden van verwaarloosde panden. - Opportunistische of criminele okupas
Deze groep maakt misbruik van juridische vertragingen en gebrek aan toezicht. Ze bezetten tweede huizen of leegstaande panden met het doel om er goedkoop te wonen, of eisen soms zelfs geld van de eigenaar om te vertrekken (zogenoemde extorsión).
Voor eigenaren van vakantiewoningen of beleggers is met name die tweede groep een probleem.
Hoe komen ze woningen binnen?
Okupas hebben verschillende manieren om een woning binnen te dringen. Enkele veelvoorkomende methodes:
- Gebruik van valse sleutels of het forceren van deuren en ramen.
- Informatietips via sociale netwerken over leegstaande huizen.
- Samenwerking met malafide “beheerbureaus” die panden bewust laten bezetten.
- Gewelddadige inbraak (zelden, maar komt voor – dit valt onder zwaardere wetgeving).
Vaak doen ze dit binnen enkele minuten, waarna ze zo snel mogelijk tekenen van bewoning aanbrengen: gordijnen ophangen, sloten vervangen, water en elektriciteit aansluiten (al dan niet illegaal). Hoe eerder dit gebeurt, hoe lastiger het is om via de politie directe ontruiming af te dwingen.
De volgende vraag is dus logisch: Wat zegt de Spaanse wet hierover – en wanneer mag je als eigenaar ingrijpen?
Spaanse Wetgeving rondom Okupas
De juridische positie van een huiseigenaar tegenover een okupa is in Spanje complex en hangt sterk af van het type woning, de duur van de bezetting en de ingangswijze. De Spaanse wet kent twee belangrijke juridische kwalificaties als het gaat om onrechtmatig verblijf in een woning: allanamiento de morada en usurpación.
Twee juridische categorieën
1. Allanamiento de morada – inbraak in een bewoonde woning
Dit is de zwaarste vorm van huisvredebreuk in Spanje. Het betreft het binnendringen van een bewoond huis of eerste woning, of een woning die aantoonbaar als woonadres gebruikt wordt (bijv. via empadronamiento of recente nutsfacturen).
Straffen en handhaving:
- Wordt als misdrijf beschouwd in het Spaanse strafrecht.
- De politie mag direct ontruimen zonder rechterlijk bevel, mits er snel wordt opgetreden.
- Straf: tot 2 jaar gevangenisstraf.
Let op: een vakantiehuis waar je slechts enkele keren per jaar verblijft telt vaak niet als ‘eerste woning’, tenzij je voldoende bewijs hebt van regulier gebruik.
2. Usurpación – bezetting van een leegstaand pand
Wanneer een woning leegstaat of wordt gezien als ‘tweede verblijf’, valt de bezetting onder usurpación. Hoewel dit nog steeds strafbaar is, is het juridisch veel lastiger aan te pakken. In deze gevallen is er geen directe ontruiming mogelijk, en moet de eigenaar via een civiele of strafrechtelijke procedure een uitzettingsvonnis afdwingen.
Kenmerken:
- Gaat om niet-bewoonde eigendommen.
- Politiemacht kan alleen optreden na tussenkomst van de rechter.
- Uitzetting duurt vaak 3 tot 18 maanden afhankelijk van de regio en procedure.
De 48-uursmythe – wat klopt er wél?
Een hardnekkige fabel die op sociale media circuleert, is dat je binnen 48 uur na de kraak moet handelen, anders verlies je elk recht op directe ontruiming. Dit is onjuist.
Wat wél waar is:
- Binnen 48 uur na ontdekking kunnen politie en Guardia Civil direct ontruimen indien er bewijs is van inbraak en het huis nog als hoofdverblijf staat geregistreerd.
- Daarna wordt het moeilijker, maar niet onmogelijk: de zaak moet dan via de rechtbank verlopen.
Administratieve procedures
Ook zijn er sinds 2018 versnelde civiele procedures beschikbaar (juicio verbal para desahucio por ocupación ilegal) die bedoeld zijn om de juridische vertragingen te beperken. Maar in de praktijk zijn ook die procedures vaak tijdrovend, mede door bezwaarprocedures van de okupa’s zelf en achterstanden bij rechtbanken.
In het volgende deel bespreken we waarom juist de Costa Blanca extra gevoelig is voor dit soort bezettingen, en welke steden en dorpen verhoogd risico lopen.
Waarom is de Costa Blanca een Risicogebied voor Okupas?
De Costa Blanca is een van de populairste regio’s voor buitenlandse huizenkopers in Spanje – en helaas ook een gebied waar okupa-bezettingen relatief vaak voorkomen. Dat komt niet alleen door de aantrekkelijkheid van de regio, maar ook door een combinatie van demografische, sociale en economische factoren die het gebied kwetsbaar maken.
1. Veel leegstaande of tijdelijk onbewoonde woningen
Eén van de belangrijkste redenen waarom okupas de Costa Blanca als ‘doelgebied’ zien, is het grote aantal tweede woningen. Veel van deze woningen staan gedurende het jaar weken tot maanden leeg, vooral buiten het hoogseizoen. Voor een okupa betekent dit: lage kans op ontdekking, geen confrontatie met bewoners, en dus meer tijd om zich ‘te nestelen’.
Bovendien geldt: hoe minder toezicht of controle op de woning, hoe makkelijker een woning kan worden binnengetreden zonder dat buren of omwonenden alarm slaan.
2. Grotere steden en toeristische trekpleisters
In de grotere steden en toeristische kustplaatsen is het risico doorgaans hoger. Denk bijvoorbeeld aan:
- Alicante: met veel leegstaande appartementen en wijken met wisselend bewonersverkeer.
- Benidorm: bekend om haar appartementencomplexen en seizoensbewoning.
- Torrevieja: relatief lage vastgoedprijzen trekken ook investeerders aan die niet permanent aanwezig zijn.
- Orihuela Costa en delen van Calpe: veel huizen in urbanisaties, vaak zonder actieve bewonersgemeenschap.
Deze gebieden combineren een hoog aantal (deels) onbewoonde woningen met beperkte sociale controle, wat bezettingen aantrekkelijk maakt.
3. Woningnood en economische druk
Hoewel het imago van een okupa vaak draait om georganiseerde bendes of criminaliteit, is dat niet altijd het geval. In bepaalde gebieden is er sprake van een reële woningcrisis, en sommige bezettingen worden gepleegd door individuen of gezinnen in armoede. Vooral in wijken waar betaalbare huurwoningen schaars zijn, of waar lokale bewoners uit de markt worden gedrukt door toeristische verhuur, ontstaan spanningen – en daarmee bezettingsrisico’s.
In combinatie met relatief trage juridische procedures en soms beperkte handhaving ontstaat een situatie waarin sommige krakers zich onaantastbaar wanen – zeker bij woningen van buitenlandse eigenaren die niet permanent aanwezig zijn.
4. Populaire doelwitten: tweede woningen van buitenlanders
Volgens data van Spaanse juristen en belangenverenigingen worden juist buitenlandse eigenaren (zoals Nederlanders en Belgen) vaker slachtoffer van okupa’s. Dit komt door:
- Afwezigheid of onregelmatige aanwezigheid.
- Gebrek aan lokale vertegenwoordiging.
- Onwetendheid over Spaanse regelgeving.
- Geen directe inschrijving als hoofdverblijf (empadronamiento), waardoor snelle ontruiming juridisch lastiger is.
Conclusie van dit deel:
Wie een tweede woning bezit in de Costa Blanca, doet er goed aan zich bewust te zijn van de structurele risico’s. Hoewel het niet om massale aantallen gaat, is het risico op bezetting reëel en beheersbaar – mits je je goed voorbereidt.
In het volgende deel gaan we dieper in op wat je rechten zijn als eigenaar, en hoe je moet handelen als je woning bezet wordt.
Wat zijn je Rechten als Eigenaar?
Het is een nachtmerrie voor elke tweede huiseigenaar: je komt aan bij je woning aan de Costa Blanca en ontdekt dat vreemden er verblijven – zonder jouw toestemming. Wat kun je doen? Hoe zit het juridisch? En misschien nog wel belangrijker: wat moet je vooral níet doen? In dit hoofdstuk bekijken we je rechten als eigenaar en de stappen die je kunt zetten bij een bezetting.
1. Directe actie? Alleen bij inbraak van hoofdverblijf
Als de woning je hoofdverblijf is en je kunt aantonen dat je daar daadwerkelijk woont of recent hebt gewoond (via empadronamiento, energierekeningen, postadres, etc.), dan is er juridisch sprake van “allanamiento de morada” – onrechtmatige binnendringing in een bewoonde woning.
In dat geval:
- Mag de politie direct ingrijpen.
- Kan de bezetter zonder rechterlijke tussenkomst worden verwijderd.
- Moet er sprake zijn van in flagrante delicto (op heterdaad betrapt) of overtuigend bewijs dat de woning bewoond is.
Maar let op: voor tweede woningen die leegstaan of slechts tijdelijk bewoond zijn, geldt dit niet zomaar.
2. Bij een leegstaande woning: gerechtelijke procedure nodig
Wanneer je woning niet je hoofdverblijf is – wat voor de meeste Nederlandse en Belgische eigenaren aan de Costa Blanca het geval is – valt een bezetting meestal onder “usurpación” (wettelijke term voor onrechtmatige inbezitneming van een leegstaand pand).
In dat geval:
- Kan de politie niet zelfstandig ontruimen.
- Moet je als eigenaar via een civiele of strafrechtelijke procedure ontruiming eisen.
- Duurt de procedure in de praktijk gemiddeld tussen de 6 en 18 maanden, afhankelijk van de complexiteit en regio.
3. Wat moet je doen bij ontdekking?
Als je ontdekt dat je woning bezet is:
- Bel direct de politie en maak melding van inbraak of bezetting.
- Laat een proces-verbaal opstellen waarin wordt vermeld dat je de eigenaar bent.
- Doe aangifte van usurpación bij de Guardia Civil of Policía Nacional.
- Schakel een gespecialiseerde advocaat in. Er zijn advocaten die zich volledig richten op okupa-zaken.
- Verzamel bewijs: eigendomsakte, energierekeningen, foto’s van inboedel, eerdere verblijfsmomenten, enzovoort.
- Raak de woning niet zelf binnen – dit kan juridisch worden gezien als eigenrichting, wat jouw zaak kan verzwakken.
4. Wat kun je verwachten van justitie?
Na aangifte kan de zaak op twee manieren worden afgehandeld:
- Strafrechtelijk: wanneer er duidelijke tekenen van braak, dwang of georganiseerde bezetting zijn.
- Civielrechtelijk: bij bezetting zonder geweld of dreiging.
Beide routes leiden uiteindelijk tot een gerechtelijk bevel tot ontruiming, maar het tempo en de uitkomst kunnen sterk verschillen. Strafzaken kunnen sneller verlopen, maar vergen zwaarder bewijs.
Soms wordt er ook gekozen voor een snelle civiele procedure, waarbij de rechter binnen enkele weken uitspraak kan doen – mits de situatie daar aanleiding toe geeft.
5. Veelvoorkomende misverstanden
Laten we enkele fabels uit de weg ruimen:
- “Na 48 uur kan je niets meer doen” – Onjuist. Die regel bestaat niet in de wet. Het hangt af van bewijslast en situatie.
- “De politie doet nooit iets” – Onjuist. Ze mogen niet altijd direct ingrijpen, maar ze begeleiden wel het juridische proces.
- “Je moet betalen om ze eruit te krijgen” – Soms wordt bemiddeling geprobeerd, maar dit is nooit verplicht.
Conclusie van dit deel:
Als eigenaar heb je rechten, maar je moet weten hoe je die moet inzetten. Snel handelen, juridisch correct blijven en samenwerken met professionals is de enige manier om controle terug te krijgen over je woning.
In het volgende deel bespreken we hoe je je woning effectief kunt beschermen tegen bezetting – nog vóórdat het gebeurt.
Bescherming van je (Tweede) Huis: Praktische Tips
Hoewel het juridische traject bij een bezetting belangrijk is, geldt nog steeds: voorkomen is beter dan genezen. Zeker voor tweede huizen die gedurende het jaar langere tijd leegstaan, is het essentieel om het risico op bezetting zo klein mogelijk te maken. In dit deel geven we je concrete en goed toepasbare tips – zowel technisch als juridisch – om je woning aan de Costa Blanca te beschermen tegen okupas.
1. Preventieve Maatregelen: Techniek en zichtbaarheid
Een woning die onbewoond lijkt, is aantrekkelijk voor bezetters. Juist daarom draait preventie om het creëren van een bewoonde indruk én het verhogen van de drempel tot binnendringen.
Enkele effectieve preventieve maatregelen:
- Alarmsysteem met meldkamer
Een goedgekeurd alarmsysteem dat verbonden is met een centrale meldkamer zorgt voor onmiddellijke melding bij verdachte activiteit. Spaanse beveiligingsfirma’s zoals Prosegur en Securitas Direct bieden pakketten aan die specifiek gericht zijn op tweede woningen. - Slimme verlichting en tijdschakelaars
Laat lichten ’s avonds aangaan, eventueel gecombineerd met geluid (bijv. radio/tv). Tegenwoordig kun je dit eenvoudig regelen via een smartphone-app en wifi-router. - Camerabewaking met notificaties
Camera’s aan de buitenzijde (zichtbaar!) werken afschrikwekkend. Er zijn modellen met bewegingsdetectie die beelden naar je telefoon sturen. Let op de privacyregels bij camera’s richting openbare ruimte. - Geen tekenen van leegstand
Laat je brievenbus regelmatig legen, zorg dat rolluiken open/dicht staan, en voorkom dichtgetimmerde ramen of overduidelijk verlaten tuinen. - Sleutelbeheer en contactpersoon ter plaatse
Geef een betrouwbare local toegang tot je woning. Dit kan een buur, property manager of beheerder zijn die regelmatig een oogje in het zeil houdt.
2. Juridische preventie: slimmer omgaan met gebruik en registratie
Niet alleen fysieke maatregelen helpen. Ook juridisch kun je stappen zetten om je positie sterker te maken mocht het toch misgaan.
Juridische voorzorgsmaatregelen:
- Empadronamiento (inschrijving bij de gemeente)
Door jezelf of een gezinslid in te schrijven op het Spaanse adres toon je aan dat het gaat om een regulier bewoonde woning. Dit maakt het moeilijker voor okupas om het te claimen als “verlaten” of “leegstaand”. - Verklaring van hoofdverblijf of secundair gebruik
Laat bij notaris of gestor opnemen wat het doel van de woning is. Dit kan helpen bij het claimen van snellere ontruiming. - Tijdelijke huurcontracten (in de winter)
Overweeg om je woning tijdens langere afwezigheden tijdelijk legaal te verhuren. Dit verkleint de kans op inbraak en houdt het huis in gebruik. Let hierbij goed op je verzekeringsvoorwaarden.
3. Is er een verzekering tegen okupa-schade?
Ja, er zijn inmiddels verzekeringsmaatschappijen in Spanje (en soms ook in Nederland of België) die polissen aanbieden die schade door okupas dekken. Let op: dit is vaak geen standaarddekking.
Wat dekt een okupa-verzekering meestal wel/niet?
Wél:
- Juridische kosten voor ontruimingsprocedure
- Schade aan inboedel of interieur
- Verlies van huurinkomsten (bij verhuurwoningen)
Niet altijd:
- Afschrijving van waardeverlies
- Emotionele schade of misgelopen gebruik
- Zelf veroorzaakte situaties (bijv. geen sloten op ramen)
Let goed op de polisvoorwaarden en kies altijd een aanbieder die ervaring heeft met Spaans vastgoed.
4. Extra tips van ervaringsdeskundigen
- Voorkom openbare informatie over leegstand. Zet niet op social media dat je 3 maanden niet in Spanje bent.
- Vervang de standaardcilinders van deuren. Inbraak via ‘bumping’ gebeurt in enkele seconden met standaardsloten.
- Laat een ‘bewoond’-bordje ophangen. Er zijn mensen die symbolische bordjes ophangen (“Huis in gebruik”) wat in praktijk afschrikwekkend werkt.
Conclusie van dit deel:
Een goede beveiliging begint met zichtbaarheid, waakzaamheid en slimme keuzes. Combineer technische middelen met juridische voorbereiding en je minimaliseert het risico aanzienlijk – ook als je woning maandenlang leegstaat.
Wat als je al te maken hebt met een Okupa?
Ondanks alle voorzorgsmaatregelen kan het toch gebeuren: je komt aan bij je woning aan de Costa Blanca en ontdekt dat deze bezet is. Dit is een ingrijpende en emotioneel beladen situatie, maar het is cruciaal om rationeel en juridisch correct te handelen. In dit deel leggen we uit wat je wél en vooral wat je niet moet doen, en hoe je het beste omgaat met de juridische en praktische afhandeling van een bezetting.
1. Wat je absoluut níet moet doen
De verleiding is groot om zelf actie te ondernemen – een slotenmaker bellen, de bezetters confronteren of het huis betreden. Maar dat is juridisch uiterst riskant.
Waarom je zelf niet moet ontruimen:
- Wettelijke bescherming van bezetters: Zelfs als je kunt aantonen dat jij de rechtmatige eigenaar bent, mag je zonder rechterlijke uitspraak niemand uit het pand zetten.
- Risico op vervolging: Als je zelf de woning binnendringt of de toegang tot water en elektriciteit afsluit, kun je zelf worden aangeklaagd voor inbraak, bedreiging of het schenden van huisvrede.
- Verlies van je juridische voordeel: Onrechtmatig handelen kan je zaak juridisch ondermijnen en tot vertraging of zelfs boetes leiden.
Kortom: Behoud altijd je rust, documenteer de situatie en volg de officiële route.
2. Juridische stappen: zo werkt het in de praktijk
Wanneer je ontdekt dat je woning bezet is, zijn er grofweg twee mogelijke juridische trajecten – afhankelijk van hoe en wanneer de bezetting heeft plaatsgevonden:
A. Direct optreden via de politie (binnen 48-72 uur)
- Als je kunt aantonen dat het huis recent is gekraakt én als het gaat om een bewoonde woning, kan de politie onder artikel 245 van het Spaanse Wetboek van Strafrecht meteen ingrijpen.
- Dit is vooral van toepassing op primaire woningen of tweede huizen met frequente aanwezigheid én officiële bewoning (zoals een empadronamiento of bewijs van nutsgebruik).
B. Civiele procedure bij langdurige of betwiste bezetting
- Als de bezetters al langer binnen zijn of als de woning als ‘onbewoond’ wordt beschouwd, dan moet je via een civiele procedure een uitzettingsvonnis verkrijgen.
- Dit gebeurt via een advocaat (abogado) en een procurador (procesvertegenwoordiger).
- De procedure heet “juicio verbal por precario” en loopt via de rechtbank van het district waarin de woning zich bevindt.
Duur van de procedure:
Gemiddeld tussen de 4 en 18 maanden, afhankelijk van de regio, het bewijs en of de bezetters bezwaar maken. Sommige bezetters schakelen zelfs juridische hulp in om het proces te vertragen.
3. Kosten van een ontruimingsprocedure
De totale kosten kunnen flink oplopen, zeker als het lang duurt of als er schade wordt aangericht. Denk aan:
- Advocaat en juridische vertegenwoordiging: €1.500 – €3.000
- Gerechtelijke kosten: wisselend
- Herstel van schade aan woning of inboedel: €2.000 – €10.000 (of meer)
- Verlies van gebruik: je kunt je woning niet verhuren of gebruiken tijdens de procedure
Om die reden kiezen sommige eigenaren voor een okupa-verzekering of een gespecialiseerde juridische dienstverlener die een all-in pakket aanbiedt voor preventie en ontruiming.
4. Gespecialiseerde hulp inschakelen
Er zijn bedrijven en advocatenkantoren gespecialiseerd in het omgaan met okupas. Zij bieden vaak:
- Juridische stappen van A tot Z
- Vertegenwoordiging in de rechtbank
- Beveiliging van het pand na ontruiming
- Advies over het voorkomen van herhaling
Let op: werk alleen met erkende partijen. Sommige bedrijven bieden ‘snelle ontruiming’ aan zonder juridische basis – dit kan leiden tot rechtszaken en schadeclaims.
5. Emotionele impact
Tot slot: een bezetting is niet alleen een juridische kwestie, maar ook een psychologisch belastende ervaring. Het gevoel van inbreuk op je privacy en eigendom kan langdurig doorwerken. Neem eventueel contact op met andere huiseigenaren via forums of je beheerder om steun en informatie te vinden.
Casus: Wat Er Kan Gebeuren als Je Niet Voorbereid Bent
Een praktijkvoorbeeld spreekt vaak tot de verbeelding. Onderstaande casus is gebaseerd op meerdere waargebeurde situaties, zoals gemeld in Spaanse media en bij juridische experts die werken met buitenlandse eigenaren aan de Costa Blanca. De namen en locaties zijn aangepast om privacy te waarborgen, maar de essentie is representatief voor wat zich helaas regelmatig voordoet.
Casus: Een tweede huis in Torrevieja… en onverwachte gasten
Profiel:
- Nederlanders, echtpaar uit Haarlem
- Leeftijd: begin 60
- Aankoop: appartement in Torrevieja, als tweede woning voor overwintering
- Periode van afwezigheid: april t/m oktober
Het stel koopt in 2021 een appartement in een rustige wijk van Torrevieja. Ze gebruiken het voornamelijk tijdens de wintermaanden en laten het verder leeg staan, met af en toe een schoonmaakbeurt via een lokale conciërge.
In het najaar van 2022 krijgen ze onverwacht bericht van hun buurman: het lijkt erop dat er andere mensen in het appartement verblijven. De eigenaar belt zijn conciërge, die bevestigt dat de deur is vervangen en dat er mensen wonen die niet bekend zijn in de buurt.
Wat ging er mis?
- Geen actieve beveiliging:
Het appartement had geen alarm, geen bewakingscamera’s en de post werd niet regelmatig opgehaald – duidelijke signalen van leegstand. - Geen hoofdverblijfverklaring:
Omdat het appartement slechts een tweede woning was zonder empadronamiento of officieel gebruik, viel het juridisch onder de categorie “leegstaand”. - Verlate reactie:
Het echtpaar schakelde een lokale advocaat in, maar omdat de bezetters al meerdere weken binnen waren, kon de politie niet zonder tussenkomst van de rechter optreden. - Rechtsgang duurde 11 maanden:
De advocaat moest via een juicio verbal por precario een uitzetting aanvragen. De bezetters verzetten zich met hulp van een jurist gespecialiseerd in okupa-rechten. De procedure duurde bijna een jaar. - Kosten en schade:
- Juridische kosten: €3.800
- Schade aan interieur en sloten: €6.000
- Gemiste huurinkomsten: ±€9.000
- Emotionele schade: groot gevoel van onveiligheid
Wat had beter gekund?
- Een alarm met meldkamerverbinding had de bezetting vroegtijdig gesignaleerd.
- Een juridisch vertegenwoordiger met volmacht had sneller kunnen handelen.
- Preventieve maatregelen zoals tijdelijke verhuur of hoofdverblijfregistratie hadden de juridische positie versterkt.
- Regelmatige controle via een lokaal bedrijf of beheerder had de situatie wellicht kunnen voorkomen.
Deze casus onderstreept dat het risico op een okupa-situatie klein is, maar de gevolgen groot kunnen zijn. Vooral tweede huiseigenaren doen er goed aan preventief te denken en professioneel advies in te winnen, nog vóórdat er problemen ontstaan.
Conclusie: Wees Voorbereid, Niet Bang
Als je overweegt om een (tweede) woning aan de Costa Blanca te kopen of reeds een Spaans eigendom bezit, is het belangrijk om je bewust te zijn van het fenomeen okupas. Niet om onnodige angst te zaaien, maar juist om je in staat te stellen goed voorbereid en met vertrouwen je vastgoed te beheren.
Hoewel de media het probleem soms overdreven dramatisch voorstellen, zijn er wel degelijk gevallen waarin woningen langdurig worden bezet, met financiële en emotionele schade tot gevolg. Tegelijkertijd zijn de meeste incidenten het resultaat van een combinatie van leegstand, gebrek aan toezicht en juridische onwetendheid. Met andere woorden: het risico is beheersbaar – mits je weet wat je doet.
Samenvattende Checklist: Bescherm Je Huis tegen Okupas
Preventie is key. Deze checklist helpt je de belangrijkste voorzorgsmaatregelen op een rij te zetten:
1. Juridisch en administratief:
- Zorg voor een NIE-nummer en correcte registratie van eigendom.
- Laat je woning bij voorkeur registreren als hoofdverblijf als dat juridisch en praktisch kan.
- Overweeg een tijdelijk huurcontract als je je woning langere tijd niet gebruikt.
- Schakel een lokale advocaat of gestor in die direct kan handelen bij problemen.
2. Fysieke beveiliging:
- Installeer een professioneel alarmsysteem met meldkamer.
- Voorzie ramen en deuren van stevige sloten en sluitwerk.
- Gebruik tijdschakelaars voor verlichting en elektronische apparaten.
3. Sociale controle en toezicht:
- Laat je woning beheren of controleren door een property manager.
- Vraag een buur of kennis in Spanje om af en toe langs te gaan.
- Laat geen post opstapelen of tuin verwilderen – signalen van leegstand.
4. Verzekering en aansprakelijkheid:
- Informeer bij je verzekeraar naar dekking bij okupa-bezetting of schade.
- Neem juridische bijstand op in je polis als dat mogelijk is.
5. Informatie en voorbereiding:
- Lees je in over je rechten als eigenaar (bijvoorbeeld via VestigWijzer.com).
- Laat contracten, vergunningen en procedures altijd controleren door een expert.
Laat je niet afschrikken, maar wél informeren
Het bezit van Spaans vastgoed kan een geweldige investering zijn – financieel én persoonlijk. Maar zoals bij elk bezit in het buitenland, vraagt het om goede voorbereiding, realistische verwachtingen en het inschakelen van betrouwbare partners.
Met de juiste stappen verklein je het risico op bezetting en vergroot je je gemoedsrust. Je tweede woning in Spanje hoort een bron van rust, niet van stress, te zijn.
Nooit Meer Belangrijke Informatie Missen?!
Blijf op de hoogte van alles rondom wonen aan de Costa Blanca!
Schrijf je in voor onze gratis nieuwsbrief en ontvang direct een melding bij elke nieuwe blogpost.
Als abonnee krijg je ook exclusieve, diepgaande informatie die niet op de website wordt gepubliceerd.
✔ Altijd als eerste op de hoogte van nieuwe artikelen
✔ Unieke inzichten en tips speciaal voor abonnees
✔ Geen spam, geen advertenties – alleen waardevolle content